İnsanların hayatlarında en mutlu olduğu anların başında, anne baba olduklarını öğrendikleri ve bebeklerini kucaklarına aldıkları an gelir. Bebekleri prematüre doğan ebeveynler için ise yorucu bir maraton başlar. Onlar için en önemli şey bebeğin yaşamasıdır. Gelişen tıp teknolojisi sonucunda geçmişe oranla daha çok bebek yaşatılıyor. Ancak bu olumlu gelişme beraberinde, erken teşhis edilmediği taktirde her iki gözde de körlüğe yol açan Prematüre Retinopatisi hastası bebeklerin sayısında da artışa neden oluyor. Hastalığın körlüğe dönüşmesini engellemenin tek yolu ise erken teşhis ve tedaviden geçiyor.
Prematüre Retinopatisi (ROP) ve tedavisi hakkında:
Normal bir gebelik 40 hafta ya da 280 gün sürer. Eğer 37 hafta tamamlanmadan önce doğum gerçekleşirse bebek prematüre kabul edilir. 2.500 gramdan az doğan bebeklere ise düşük doğum ağırlıklı bebek denir. Bu bebeklerin üçte ikisi prematüredir.
Normalde bebeklerin gözlerindeki damarlar doğuncaya kadar gelişmeye devam eder. Erken doğan bebeklerde bu gelişme tamamlanmadığı için doğduktan sonra da sürer. Prematüre bebekleri yaşatmak için yüksek konsantrasyonlarda verilen oksijen gözdeki damarların anormal gelişmesine sebep olur. Kısaca ROP diye adlandırılan Prematüre Retinopatisi de çoğunlukla 1.500 gramın altında ve 32âinci haftadan evvel doğan damarlanması tamamlanmamış prematürelerin, retinalarında görülen ve erken dönemde önlem alınması gereken bir hastalıktır. Erken teşhiste tedavisi olup, geç kalındığı zaman her iki gözde de körlüğe neden olur.
Gelişen tıp teknolojisi sonucu eskiden 1.500 gramın altındaki 28âinci haftadan önce doğan çocukları yaşatmak mümkün olmadığı için Prematüre Retinopatisi hastalığı da günümüzdekinden daha nadir görülüyordu. Bugünkü teknolojik bilgi ile 1.000 gramın altında doğan bebekler dahi yaşatılabildiğinden ROP vaka sayısında da oldukça ciddi bir artış olmuştur.
Prematüre Retinopatisiânin en sık görüldüğü grup, 1.000 gramın altında doğanlardır. Bu nedenle 1500 gramın altında ve 32âinci haftadan önce doğmuş tüm bebekler ROP açısından muayene edilmelidir. Yeni doğan konusunda uzmanlaşmış çocuk doktorları (neonatalog) ve oftalmalogların birlikte çalışması ile ROPâun erken tanısı ve etkili tedavisi mümkündür.
Retina tabakasında bulunan damarların etkilenme durumuna göre ROPâun, hafiften ağıra doğru 5 evresi bulunur. Tedavinin başarısı tamamen hastalığın evresiyle ilgilidir. 1âinci ve 2âinci evrelerinde tedavi yapılmaz, takip yeterlidir. Ancak 3âüncü evreden itibaren lazer ve kriz tedavisi yapılmalıdır. 3âüncü evreden daha ileri evrelerde cerrahi operasyonlar gerekir ki bu evrelerde uygulanan cerrahi operasyonların sonuçları başarılı değildir.
Tedaviyi gerçekleştiren Türkiyeâdeki iki hastaneden biri ise Dünya Göz Grubu.
Bu nedenle prematüre olsun ya da olmasın ebeveynlerin doğumdan sonraki ilk 4-6 hafta arasında bebeklerinin ilk göz muayenelerini yaptırması gerekmektedir. Sadece ROP değil, katarak, göz tansiyonu, göz tembelliği, gözyaşı kanalı tıkanıklığı ve şaşılık da zamanında tanısı konulduğunda tedavisi olumlu yanıt veren hastalıklardır.
Op. Dr. Umur Kayhan